MỘT GÓC ĐỜI

Khoảng gần ba giờ chiều tôi rời Long Xuyên Hotel góc đường Nguyễn Văn Cưng và Lương Văn Cù, trời bên ngoài hanh nóng và đứng gió, mồ hôi rịn thấm ướt cả lưng. Hãy còn sớm, hai giờ nữa tôi mới có hẹn với mấy đứa cháu ở quán ăn vặt Cô Chang trên đường Hai Bà Trưng TP Long xuyên, thời gian đủ để tôi dạo chơi tìm lại những dấu tích xưa cũ, trưa nay bà xã đã theo mấy đứa cháu gái đi “shopping” Vài cơn gió nhẹ thoảng qua, mang theo hơi nước từ dòng sông Hậu hiền hòa thổi lên thật dễ chịu. Cầu Hoàng Diệu vẫn như xưa, nhìn thật cũ kỹ, dọc mé sông từ đây tôi có thể nhìn thấy chiếc cầu Duy Tân hiện đại mà xưa kia chỉ là một cây cầu sắt cũ kỹ đã gãy một nhịp. Bên kia sông là tòa nhà Wincom Plaza đồ sộ và không xa là chiếc du thuyền nhà hàng lộng lẫy về đêm. Du khách vừa ăn tối vừa dạo cảnh quanh sông và có cả chương trình văn nghệ thật đặc sắc của miền tây sông nước. Trong tiếng động của nhịp sống chung quanh tôi thấy thật gần gũi, quen thuộc nhưng cũng có chút gì đó ngập ngừng, bỡ ngỡ. Trên đường ồn ào xe gắn máy, xe hơi qua lại bóp kèn inh ỏi, dưới sông rộn ràng ghe thuyền xuôi ngược vòng qua tận khu công viên Nguyễn Du nằm cạnh căn cứ hải quân khi xưa, mang hình ảnh đặc trưng của một thành phố đô thị miền Tây.

 

Thấp thoáng mà đã năm mươi năm, tôi trở lại nơi này... Trưa ngày mùng bốn Tết năm 1969 là lần đầu tiên tôi đặt chân đến Long Xuyên, mùi pháo tết, mùi hương khói tỏa, màu vàng của những chậu cúc và mai vàng vẫn còn cùng khắp những con đường. Công viên Nguyễn Du thưa thớt, trống vắng vào mấy ngày Tết... Không khí Tết tuy trầm mặc nhưng vẫn phảng phất đâu đó cuộc sống đời thường đang trỗi dậy chung quanh. Thằng “lính sữa” mới ra trường như tôi, lại đổi về vùng quê sông nước mà suốt cuộc đời thơ trẻ chưa hề biết đến, tất cả đều lạ lẫm...Một buổi chiều đi bờ, tôi đi đò đi qua cồn Phó Ba, còn gọi là Cồn Nhỏ mà tôi chưa hề biết. Địa chỉ đến của tôi chỉ là một lời hứa suông, một lời hứa tưởng chừng như vu vơ, vậy mà tôi vẫn giữ. “Làm sao để gặp lại Tuyết?”. “Anh cứ đến bến đò gần công viên Nguyễn Du, qua bên kia cồn hỏi bất cứ ai, nhà của cô Tư Nhan, tên mẹ em là sẽ gặp lại em thôi, nhưng chắc gì anh tìm em”. “Không! anh hứa sẽ tìm em mà !” Chỉ có vậy, vỏn vẹn có vậy.

 

Người con gái có đôi mắt to tròn biết nói, tên Trần thị Bạch Tuyết, tôi làm quen trên con đường qua cầu Hoàng Diệu và tôi đã đi tìm nàng... Một đời người có biết bao nuối tiếc, để một lần tôi đánh vỡ chiếc bình thủy tinh thời gian không bao giờ hàn gắn lại được. Qua bao đêm dài ray rứt, đêm nằm thao thức, từ trong sâu thẳm tận hố sâu của lòng mình, tôi khó mà quên được đôi mắt ai, kể từ dạo ấy...Và rồi nàng đã vĩnh viễn ra đi cách đây ba năm,..

 

Căn nhà có tên người con gái tôi quen đã trở thành “Cửa Hàng Mua Bán Kim Khí Điện Máy”. Người chung quanh cho biết cả gia đình của Tuyết đã dọn đi từ hơn hai năm qua sau khi bà Tư Nhan qua đời. Gió đêm thổi từ dòng sông Hậu thì thầm lời thỏ thẻ bên tai thuở nào làm cho tôi một đời thương tưởng không nguôi....!

“Ông anh đi xe ôm hông?… Tui lấy giá thiệt hữu nghị…”

Tiếng mời hỏi quanh đây, kéo tôi trở về thực tại. Tôi quay lại, người đàn ông khắc khổ đội chiếc nón vải, cười nhe cả hàng răng cái mất cái còn. Tôi chưa kịp lắc đầu từ chối, người đàn ông nói vội: “Cả ngày ế ẩm… ông anh đi một cuốc giúp tui nghen”.

 

Thật là khó đoán tuổi của người chạy xe ôm và cũng khó mà từ chối lời mời mọc với vẻ mặt hết sức thiết tha. Không trẻ hơn và cũng không quá già hơn tuổi tôi, dù trên khuôn mặt anh in hằn nhiều vết gió bụi phong sương. Nhưng nhớ lời “căn dặn” nhiều lần của “mẹ bề trên” “đi đâu phải kêu taxi, nhất định không được đi xe ôm, xe lôi nhé, rất nguy hiểm”. Nếu biết tôi liều mạng, không “nghe lời” chắc chắn là “mẹ bề trên” sẽ giam lỏng tôi suốt chuyến đi còn lại. Nhìn ánh mắt, khuôn mặt người đàn ông chạy xe ôm, lòng tôi chùng xuống thoáng một giây thương cảm. Thôi đành dối vợ lần này, nhưng bây giờ thì tôi chưa biết phải đi đâu? Tôi ngập ngừng, nói thật:

 

“Muốn đi giúp anh… Nhưng thiệt tình tui hổng biết đi đâu?” “À… nhìn là biết ông anh là khách du lịch. Để tui chở ông anh đi vòng quanh TP Long Xuyên cho biết. Tui lấy rẻ 100 thôi”.

 

Mắc hay rẻ tôi nào biết, chỉ gật đầu cười. Thoáng ánh vui mừng trong mắt, anh đưa tôi chiếc mũ an toàn. Cũng như anh, chiếc xe không mới cũng không cũ. Người và xe cứ như hai đôi bạn dạn dày mưa nắng của thời gian.

 

“Tui chở ông anh đi đại lộ Hai Bà Trưng, phố đi bộ, qua tòa nhà ủy ban nhân dân tỉnh, nhà thờ Chánh Tòa Long Xuyên, vòng đường Lý Tự Trọng, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Đình Chiểu… rồi mình qua khu dân cư Cái Sơn một, Cái Sơn hai, nơi mà nếu ông anh có lần ghé qua khi xưa, chắc là khó quên... khu chợ mới thành phố Long Xuyên, bến phà Ô Môn, phà An Hòa, đường đi núi Sam, núi Sập,... cho biết”.

 

“Dạ…đúng vậy! Năm 69 tôi đã đổi về đây, ở căn cứ Hải quân bên công viên Nguyễn Du...Cái Sơn là xóm bình khang lúc bấy giờ... Anh cứ chạy tới chỗ nào đẹp, nổi tiếng là được… Anh chạy xe ôm lâu chưa vậy? Vợ con, gia đình anh ở đâu?”. Tôi bắt chuyện, khi chiếc xe ôm phon phon trên đường nhựa

 

“Chạy xe ôm cũng tầm 10 năm rồi ông anh. Nhà cửa tui trước kia ở bên kia Cồn. Hai vợ chồng tui có ba đứa, hai gái một trai. Tụi nó lớn hết rồi…”

 

Rồi anh chuyển qua giới thiệu quang cảnh hai bên đường. Thành phố Long Xuyên như khoác lên người chiếc áo mới, vừa lộng lẫy lại vừa vừa lem nhem đến lạ lùng. Những con đường chen chúc con người, xe cộ ngột ngạt mà hầu hết là thế hệ trẻ, tuổi dưới bốn mươi. Chạy lòng vòng một lúc, khi qua khỏi chợ Mỹ Long, hướng về Đình Thần Mỹ Phước, thì trời đang nắng bỗng lất phất mưa. Anh hỏi tôi có cần áo mưa không, sẽ dừng lại. Tôi nói không cần, nhưng cảm thấy chừng như anh run nhè nhẹ và sôi bụng. Anh đang đói hoặc ăn quá ít bữa trưa? Nói anh ghé vào quán ăn nào đó dọc đường, tôi làm như mình cũng đói và tìm chút gì lót dạ. Anh liền cho xe vào con đường nhỏ (hình như là đường Phan Chu Trinh) vào quán bánh ướt chả lụa Ỷ Lan. Tôi mời anh vào ăn chung cho vui, cho có bạn.

 

Hai dĩa bánh ướt chả lụa, chả Huế, bánh tôm khô, một ly cà phê sữa đá cho anh và một ly cà phê đá không đường cho tôi, anh ngạc nhiên hỏi “ Ủa! cà phê không đường thì đắng lắm đó anh!” Tôi mỉm cười “ Không sao! Tôi uống quen rồi anh!” Lúc này thì không còn e ngại nữa, anh ăn thật ngon lành. Tôi nhìn anh rõ hơn, ốm cao và ngoài hàm răng chiếc còn chiếc mất, khuôn mặt anh rắn rỏi phong trần, tóc nhiều cứng dợn cao, pha muối tiêu, đôi mắt sâu phảng phất màu sương gió, tuy nhiên vẫn còn đó nét sáng rạng chập chùng. Tôi nghĩ, lúc còn trẻ chắc chắn anh rất đẹp trai, khôi ngô tuấn tú...

 

“Rồi vợ con anh làm gì? Mấy cháu có gia đình con cái gì chưa anh?” “Vợ tui trước phụ bếp cho nhà hàng, lương cũng khá lắm. Có lần qua phà vấp té, bể xương hông chậu, nay bả đi đứng khó khăn nên nghỉ làm!”

 

Bên ngoài trời đổ cơn mưa lớn…  Anh xuất thân con nhà nghèo bên kia cồn, năm lớp 10 phải nghỉ học đi làm phụ giúp gia đình. Gặp chị, vừa đẹp vừa là con gái nhà khá giả ở bên cồn. Hai người yêu nhau thắm thiết. Ba má chị ngăn cấm vì thấy anh nghèo, không tương lai. Nhưng chị rắp tâm một lòng yêu thương anh về làm dâu nghèo khó, mặc cho gia đình quay lưng từ bỏ… Giọng anh kể ngập ngừng, khó nhọc.

 

“Tui làm mọi nghề, đụng đâu làm đó. Đến nay vẫn chưa lo cho bả được một lần ăn ngon mặc đẹp. Nói thiệt với ông anh, nhiều khi tui hổng dám về nhà nhìn mặt vợ con”.

 

Tôi thấy đôi mắt anh đượm buồn, sũng nước. Ly cà phê sữa đá trong tay anh cũng run nhẹ. “Thấy tui làm quần quật, bả đòi đi làm nhưng cả nhà đều cản, sợ có chuyện lần nữa, tiền đâu lo thuốc thang… Tháng trước bả nhận đan giỏ bện lục-bình tại nhà. Hổng bao nhiêu tiền nhưng cũng đỡ tù túng tay chân…”, mắt anh dù buồn nhưng tràn ngập yêu thương mỗi lần nhắc đến vợ.

 

Không hiểu sao, tôi cảm thấy bồi hồi cảm xúc. Có lẽ đã lâu lắm rồi tôi mới nhìn thấy được ánh mắt, được tấm chân tình của tình yêu. Tình yêu thật đẹp và quý giá có thật, đang hiện hữu trước mặt tôi, của người chạy xe ôm khổ cực ở thành phố Long Xuyên này...

 

“Thằng con trai lớn làm thợ hồ chánh công trường, lương hướng rất khá. Mấy năm trước bị đá đè, gãy một chân mặt. May mà người ta thương, vẫn còn cho nó làm “bảo vệ”. Lương ít ỏi nhưng vẫn hơn thất nghiệp nằm nhà”.

 

Sợ anh chạnh lòng nhiều hơn, tôi hỏi lãng sang chuyện khác: “mỗi ngày chạy xe ôm anh kiếm được bao nhiêu?”. “Thời taxi, xe Grap đầy đường, trừ xăng dầu tiền bến kiếm được sáu, bảy chục là mừng. Nhằm bữa ế ẩm, chạy xe không còn lỗ cả tiền xăng…”, anh cho biết. Lúc trước anh còn ráng chạy thêm ban đêm, nhưng mấy tháng trở lại đây hổng dám nữa vì nạn cướp bóc hoành hành. Nhiều bạn chạy xe ôm ban đêm, mất tiền mất xe và đôi khi mất cả luôn mạng. Rồi anh tâm sự tiếp về hoàn cảnh gia đình mình:

 

“Đứa con gái kế làm công nhân ở Bình Dương, đủ ăn đủ mặc. Lâu lâu cũng gửi về cho vợ chồng tụi tụi chút đỉnh. Còn con út tui thì lấy chồng xa… Được cái, mấy đứa nó thương vợ chồng tui lắm…”

 

Bên ngoài trời cũng bớt mưa, tôi hỏi bánh ướt ở đây có ngon không? Anh cười, “bánh ướt chỗ này là nhứt rồi”! Tôi gọi thêm 3 phần bánh ướt để anh mang về. Anh ngại ngùng từ chối, rồi cũng nhận với lời lúng túng cám ơn. “Chắc ông anh là Việt kiều phải hông?”

 

“Hông… tui là dân buôn bán trà ở Đà Lạt”, tôi đành phải nói dối anh cho qua chuyện. Điện thoại di động của tôi rung liên hồi trong túi. Chắc “mẹ bề trên” đang gọi, gần năm giờ rồi. Tôi nói anh chở tôi trở về khách sạn. Trên đường về anh trầm ngâm và ít nói hơn. Sau cơn mưa không khí những đường phố Long Xuyên trở nên dễ chịu và thơm mùi đất mới. Có lẽ cũng như tôi, anh đang cố sắp xếp lại câu chuyện anh và tôi gặp gỡ, để về kể lại cho vợ con nghe. Rồi chừng như tôi cũng ngồi im lặng phía sau không biết nói gì thêm. Chiếc xe ôm chạy rong ruổi trên những mặt đường, còn tôi và anh đang bên nhau chạy mênh mông trên những mặt đời nghiệt ngã.

 

Tôi nhắc anh để tôi xuống xa xa khách sạn, phòng khi “mẹ bề trên” bất ngờ bắt gặp. “Ông anh cho bao nhiêu cũng được… Hổng cần trả cũng hổng sao…”, anh nói lí nhí khi tôi đưa lại chiếc mũ an toàn. Tôi nhìn anh cười nhẹ, rồi móc túi quần lấy tiền nhét trọn vào tay anh, “anh nhớ lấy tiền mua cho chị nhà vài bộ đồ mới cho đẹp nghen”! Anh nhìn tôi ngẩn người. Không để anh khó xử, tôi định quay đi, thì nghe anh nói nhanh:

 

“Dạ, cảm ơn ông anh thiệt nhiều. Nhưng chắc hổng dám lấy tiền mua quần áo đẹp cho bả được đâu..!”. Giọng anh nghèn nghẹn, xót xa:  “Đứa con gái út, tui nói nó lấy chồng xa… Thiệt ra nó đi lấy chồng Đài Loan, rồi chết vì tai nạn giao thông bên đó. Vợ chồng tui phải chắt mót dành dụm, để trả nợ số tiền mang hài cốt nó về nhà mấy tháng trước…”

 

Tôi khựng người, chợt nghe trái tim mình như đang bị ai bóp nghẹt, quay lại nhìn, tôi móc hết số tiền còn lại trong túi nhét vội vào tay anh rồi cố bước chân đi thẳng, mắt tôi thấy lòa nhòa công viên màu nắng tắt. Số phận đời người sao cứ như cơn gió thoảng vô tình…

 

Rồi anh sẽ qua cầu với cuộc đời mỏi mòn còn lại, còn tôi sẽ trở về bên kia xứ lạ, một đời đầy vơi kiếp sống tha hương. Anh có thể quên tôi, một người khách trên chuyến xe ôm giữa muôn vàn dòng người tất bật. Nhưng chắc chắn tôi sẽ không thể quên anh, chuyến xe chở cả một trái tim sâu thẳm, một cuộc đời có thật của người đàn ông chạy xe ôm ở công viên Nguyễn Du nằm cạnh căn cứ Hải Quân Long Xuyên...Buổi chiều như một nốt nhạc trầm buồn, chảy vàng vọt trên dòng sông quê hương tôi muôn thuở…

​

Tha hương 59