QUYỀN SỞ HỮU
LÀ QUYỀN
BẤT KHẢ XÂM PHẠM

Từ thuở sáng tạo vũ trụ, con người được Thiên Chúa thông ban cho quyền cai quản
vạn vật, làm chủ mọi loài trên trái đất này (xem Stk 1: 28; Gaudium et Spes, 69), tức là
con người có quyền sở hữu, để bảo tồn mạng sống mình, mưu cầu hạnh phúc và phát
huy nhân phẩm; đồng thời xây dựng một xã hội tốt đẹp, tự do và hạnh phúc cho tất cả
mọi người.Do đó tất cả mọi người trên trái đất này đều có quyền tư hữu, làm chủ và sử
dụng tài sản của mình để đeo đuổi những mục đích đó.

Thế nhưng, chúng ta tự hỏi: Trong thực tế, quyền tư hữu được hiểu và được áp dụng
như thế nào? Đó là câu hỏi mà chúng ta tìm hiểu qua các chủ thuyết xã hội, nhất là xã
thuyết của Giáo Hội Công giáo trong các Thông điệp của các Đức Giáo Hoàng.

1. Chủ thuyết tự do:
Chủ thuyết này chủ trương tự do và bình đẳng cho mọi công dân. Chủ thuyết tự do cho
rằng mọi người đều có quyền sử dụng tài sản của mình mà không bị ràng buộc bởi một
gíới hạn nào. Cá nhân được toàn quyền sử dụng của riêng theo ý muốn, không cần
phải nghĩ đến ai. Cũng như trong lãnh vực kinh tế và thương mại, chủ thuyết tự do lấy
luật cung cầu làm nguyên tắc hoạt động, biệt lập hẳn với bất cứ dự án nào của chính
phủ hay bất cứ nguyên tắc luân lý nào của Giáo Hội.

2. Chủ thuyết tư bản:
Đây không phải là một hệ thống kinh tế gồm những luật lệ được coi là lý tưởng để theo
như chủ thuyết trên mà chính là một chế độ kinh tế gồm những luật lệ điều hành ở một
nơi và trong một thời gian nhất định. Chủ thuyết tư bản cho rằng xã hội dựa trên tư bản
nên phải có tư bản mà mọi thể chế kinh tế đều phải bảo vệ và khuyến khích, đồng thời
những tư nhân có quyền làm chủ tất cả mọi phương tiện sản xuất.

3. Chủ thuyết cộng sản:
Tùy theo khả năng, tất cả mọi công dân đều phải làm việc dưới sự điều khiển của Nhà
nước và Đảng. Cá nhân không được có quyền tư hữu, mọi tài sản đều là của chung và
được phân phát theo nhu cầu riêng của mỗi người. Vì quyền lợi của tập đoàn, mọi tư
lợi phải hy sinh. Chủ thuyết cộng sản chủ trương dùng mọi biện pháp để thực hiện giai
cấp đấu tranh, hủy bỏ quyền tư hữu, tức là quyền sở hữu của mỗi người. Dưới chế độ
cộng sản hiện nay tại Việt Nam, "đất đai thuộc quyền sở hữu của dân, nhưng Nhà
nước quản lý", nghĩa là Nhà nước có quyền tước đoạt đất đai, nhà cửa của người dân,
nhưng người dân không có quyền chống đối. Tình trạng dân oan hiện nay là một thảm
họa triền miên cho người dân, như vụ Thủ Thiêm mà suốt 20 năm qua người dân kêu
gào thảm thiết mà nhà nước chưa giải quyết thỏa đáng.

Oái oăm thay, một giám mục Công giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ, khi viết về đề tài QUẢN
LÝ, có giọng điệu cộng sản: "God owns everything and we are simply managers or
administrators acting on his behalf. Stewarship is the commitment of one's self and

possession to God's service, recognizing that we do not have the right of control over
our property or ourselves" (tạm dịch: Thiên Chúa sở hữu tất cả, chúng ta chỉ là những
người quản lý, đại diện cho Chúa điều hành. Quản lý là đem thân mình để phục vụ
Chúa, hiểu rằng chúng ta không có quyền kiểm soát tài sản của chúng ta hoặc chính
chúng ta). Cộng sản nói: Dân làm chủ đất đai, nhưng Nhà nước có quyền quản lý; còn
giám mục thì nói Thiên Chúa sở hữu tất cả... nhưng chúng ta không có quyền kiểm soát
tài sản.

Trong khi người Mỹ viết: "Sharing these gifts involves being with God in prayer and
worship, using our gifts to help build God's kingdom among our family and friends, our
workplace, and our communities and parishes in new ways."
Vị giám mục này nghĩ khác, dựa vào Thánh Phaolô: "Whatever you do, work at it with
all your heart, as working for the Lord, not for men, since you know that you will receive
an inheritance from the Lord as a reward. It is the Lord Christ you are serving" (Col 3:
23-24).

4. Xã thuyết Giáo Hội Công giáo:
Giáo Hội Công Giáo không liên kết với một chủ thuyết, một chế độ kinh tế nào, nhưng
luôn bênh vực quyền lợi của con người, trong đó có quyền tư hữu mà con người có
được do chính bản tính của con người (Léon XIII, Thông điệp Rerum Novarum, ngày
15-5-1891), theo luật tự nhiên (Gioan XXIII,Thông điệp Mater et Magistra, ngày 15-5-
1961), "mà mọi tầng lớp xã hội đều phải có và cần phải được bảo đảm" (Piô XII, Công
điệp Giáng Sinh, ngày 24-12-1942); "Quyền sở hữu và di truyền tài sản là một quyền tự
nhiên cần phải được bảo toàn luôn, không được xâm phạm" (Piô XI, Thông điệp
Quadragesimo Anno, ngày 15-5-1931).
Tuy nhiên Giáo Hội Công Giáo phân biệt trong quyền tư hữu hai điểm chính là sở hữu
và sử dụng, và dạy rằng sở hữu thuộc quyền cá nhân, nhưng trong việc sử dụng mỗi
người phải nghĩ đến dụng đích phổ quát của tài sản với tinh thần liên đới trách nhiệm
(xem Gaudium et Spes, 69), vì công dụng xã hội vốn "nằm trong quyền sở hữu" (Mater
et Magistra; Gaudium et Spes, 71), không thể nào tách ra được, nghĩa là phải dùng vào
việc mưu ích cho mình và cho kẻ khác (Rerum Novarum). Giáo huấn mơ hồ này làm cớ
cho Nhà nước cộng sản ghi trong Hiến pháp một nguyên tắc cướp đoạt đất đai của
người dân một cách bất công, gây thảm họa cho các tổ chức tôn giáo và cho biết bao
nhiêu người dân oan trên khắp nước Việt Nam.

5. Lý do bênh vực quyền tư hữu:

a/ Quyền tư hữu trước hết chính là kết quả của việc làm (Piô XII, Công điệp ngày 1-9-
1944): Con người cần phải làm việc để sinh nhai (xem Stk 3: 19), nuôi sống gia đình
(Rerum Novarum; Piô XII, Công điệp Lễ Hiện Xuống năm 1941), để thi thố và phát triển
tài năng của mình, đồng thời để sản xuất phục vụ xã hội (xem Gaudium et Spes, 67).
Cho nên những gì do người nào làm ra đều thuộc về người ấy "làm việc nhằm để có
của riêng" không ai có quyền xâm phạm bằng bất cứ cách nào (xem Rerum Novarum).

b/ Quyền tư hữu là động lực thúc đẩy mọi người làm việc sản xuất: Con người cảm
thấy phấn chấn làm việc nhiều hơn khi nghĩ rằng của cải do mình tạo ra thuộc quyền sở
hữu của mình. Chính mình sử dụng tài sản của mình để khai thác sinh lợi sẽ hoàn hảo
hóa công việc kinh doanh hơn. Nhờ sự chăm chỉ và tinh thần trách nhiệm biết quản lý
đúng đắn tài sản của mình (xem Piô XII, Công điệp ngày 1-9-1944).

c/ Quyền tư hữu là phương thế hiệu nghiệm để bảo vệ, duy trì và phát triển tự do con
người "bảo đảm cho mỗi người một đời sống tự lập cần thiết trong phạm vi cá nhân và
gia đình" (Gaudium et Spes, 71). Con người có tự do, do đó có quyền sử dụng theo ý
muốn hoạt động, tư tưởng và tình cảm riêng của mình trong mọi lãnh vực kinh tế, chính
trị, văn hóa và tôn giáo.

Quyền tư hữu chính là phương thế giúp cho con người có đủ điều kiện để bày tỏ tự do,
nêu cao giá trị của tư tưởng và tình cảm đó. Nhờ sự chiếm hữu và sử dụng tài sản
riêng, con người mới thực hiện được những sáng kiến và phát triển được nhân cách
của mình.

d/ Quyền tư hữu là phương thế đáp ứng những nhu cầu chính đáng của con người: Đời
sống sung túc dễ chịu là điều ai cũng nhắm tới, nhưng cần phải có của cải riêng mới
thực hiện được đời sống đó trong hiện tại cũng như trong tương lai. Nhờ có quyền tư
hữu, người chủ gia đình mới chu toàn được bổn phận là bảo tồn và phát triển đời sống
vật chất, tinh thần của gia đình (xem Rerum Novarum).

e/ Quyền tư hữu là một yếu tố làm cho xã hội được yên ổn: Có tài sản riêng để sản
xuất, con người mới thấy rõ trách nhiệm của mình, mới cảm thấy vui trong công việc
mà dễ chấp nhận làm việc hơn. Nhờ đó mà xã hội được sung túc an vui , không có
quyền tư hữu xã hội rơi vào hỗn loạn (Rerum Novarum).

f/ Sau hết chính phẩm giá của con người là lý do sâu xa nhất để có quyền tư hữu: con
người là một nhân vị có lý trí và tự do, đeo đuổi ơn gọi của mình trong sự liên kết và
cộng tác với kẻ khác trong xã hội: "Con người là chủ thể, nền tảng và mục đích của bất
cứ xã hội nào" (Piô XII, Công điệp Giáng Sinh năm 1944).

Nói tóm lại, quyền tư hữu là quyền tự nhiên của con người, có những lý do chính đáng
và hợp lý để được bảo vệ và duy trì trong một xã hội lấy con người làm cứu cánh. Nhà
nước hay chính phủ không có quyền tước đoạt quyền tư hữu của bất cứ công dân nào.
Có tôn trọng quyền tư hữu của tất cả mọi người dân, có công ăn việc làm cho tất cả
mọi người dân, tất cả mọi người dân được "no cơm ấm áo", thì mới hy vọng tất cả mọi
người dân có khả năng góp phần vào việc xây dựng và phát triển đất nước tiến bộ và
giàu mạnh theo kịp các nước văn minh trên thế giới.

Ước gì được như vậy.

BÙI VĂN MUÔN

QUYỀN SỞ HỮU LÀ QUYỀN BẤT KHẢ XÂM PHẠM

QUYỀN SỞ HỮU
LÀ QUYỀN
BẤT KHẢ XÂM PHẠM